Soeters, geboren op Ammeland, spreekt hem in de podcast ook uit over de Lelylijn. Als die er komt, dan moet zo'n spoorverbinding niet worden gekoppeld aan de bouw van 45.000 huizen, waarschuwt hij. "Gezien de prognoses heb je slechts 10.000 nieuwe huizen nodig voor de vraag in eigen provincie."
De andere 35.000 huizen nemen een te groot beslag op het open Friese landschap."Want gestapeld wonen hoef je niet aan te bieden. Het merendeel wil de Randstad alleen verlaten voor een huis met een tuintje. Daar zou je een gebied zo groot als Drachten voor nodig hebben. Ik zou zeggen: doe het niet!"
Soeters ziet wel kansen voor grootschalige woningbouw, maar dan alleen in de grote kernen. Bijvoorbeeld door oude coorperatiewoningen te vervangen door hogere complexen. Kleine dorpen moeten beperkt kunnen groeien. "Gemeenten hebben gemiddeld een uitbreidingsbehoefte van 2,8 procent. Het ene dorp heeft dan 1,5 huis nodig, het andere bijvoorbeeld 10. Breid dus uit naar aard en schaal."
De FNP wil ook dat kleine dorpen op die manier kunnen groeien. En dan ook nog zo dat iedereen - van jong tot oud - de kans krijgt in eigen dorp te blijven wonen. Daarom is het aanvalsplan Woningbouw gemaakt, zegt Tsjerk Bouwhuis in de podcast. Bouwhuis is FNP-lijsttrekker bij de komende verkiezingen in Súdwest-Fryslân.
Het startersmodel in dat aanvalsplan geeft voorrang aan inwoners en Friezen buiten Fryslân. Door een erfpachtconstructie wordt de verkoopprijs verlaagd. De grond blijft van de gemeente en de gemeente financiert 30 procent van de woning. Daarnaast is voor de huursector een huisvestingsverordening nodig. Die kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat er meer stuur op het verdwijnen van goedkope huurwoningen komt. Ook kan de toeristische verhuur daar mee worden ontmoedigd.
Een plan van minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken sluit volgens Bouwhuis mooi aan op het aanvalsplan van de FNP. Het ministerie wil voorrang geven aan mensen uit eigen woonplaats en mensen die een economische binding hebben met de streek, bijvoorbeeld omdat ze daar werken. Op de Waddeneilanden en in Zaanstad werkt dit al zo.
Een andere manier om dorpen op maat uit te breiden is dat bewoners zelf grond kopen en samen met de gemeente een bestemmingsplan maken. René Feenstra deed dit vanaf 2009 in Easterlittens. Het lukte in 2,5 jaar om de grond bouwrijp te maken voor 11 koopwoningen. De voormalige gemeente Littenseradiel gaf hem de ruimte. In de podcast zegt Feenstra dat hij bereid is andere dorpen te helpen met het concept. Soeters is enthousiast over deze werkwijze. De provincie en gemeenten moeten de bewoners hier dan bij helpen en niet te veel regels opleggen, vindt de architect. Wel is een bijdkwaliteitsplan nodig om nieuwe witte schimmel te voorkomen.
De afdeling Súdwest-Fryslân wilde voor een thema-avond over wonen sprekers uitnodigen. Dat kon vanwege corona niet doorgaan. In de podcast zijn ze toch nog te beluisteren. Het doel is om de thema-avond later in het jaar wél door te laten gaan. De sprekers van de podcast kunnen daar dan bevraagd worden.
Luister hier naar de podcast: https://soundcloud.com/fnp-fryslan/8-woningbouw-fnp-fryslan-podcast
Nederlands 
Frysk